Ooit

Lagere school, 1989, bewerkte foto

1989_lagere school_bf

Koude gang

Dit zou zomaar een gangetje kunnen zijn van mijn nieuwe huis.
Een nieuw huis met oud werk blijft een nieuw huis. Onbekende,
andere spanningen maken ook het oude opnieuw nieuw.
Het is een soort wedergeboorte: ik ga terug naar mijn oude stad.

In de stad waar ik geboren ben waren de eerst twee lagere school-
jaren een regelrechte ramp. Het naoorlogs leed gloeide nog na. De
stijve onderwijzeres verstrakte alle speelsheid. Vaak deed ik iets om
te ontglippen en werd op de koude gang gestuurd. Daar leerde ik
rekenen en wegduiken door de kapstokken gebukt, op handen en
knieën, te tellen.
De waanzin van de juf tikte zelfs onder het haastige water door. Ik
kokhalsde zonneklaar en oprecht. Voor het eerst voelde ik de wens-
dood. Sliep slecht. Had nare nachtmerries.
Mijn hart is sindsdien goed gehelmd.
Gelukkig werd ik na een tijd vol ellende naar een andere school ver-
plaatst. Daar begon mijn lichte leven. Mede door de doorkijkbloes
van de nieuwe jonge juf. De donkere droom was door de zon opgelost.
Dromen werden werkelijkheid.
Ik omarmde het als een ik word wel honderd en wenkte alle wolken.
Geluk is het verleden her en der. Door de onhoorbare branding van
het verleden leeft het heden voort.
Alleen een stokstijf leven valt in slaap.

Kleine kop

Geduld, 2006, computertekening

2006_geduld_ct

Aanwezig afwezig

Aanwezig afwezig. Het is paradoxaal, een vreemde aanwezigheid.
Niemand houdt er echt van. Er is geen diepte meer. De grond is weg.
Alles wemelt voor je ogen. Alles lijkt kleiner. Als ik geen diepte meer
voel hoeft het niet meer. Ik ben een jongen.
Mijn jonge kop, vergroot tot mensenhoofd, weet alles en niets.
Ik buig dat hoofd.De natuur is sterker. Altijd.
Het kan ook zijn dat ik toen niets te melden had en daardoor nogal
doorhamerde. Ik verloor mijn kalmte in ieder geval en kreeg tijdelijk
een kleiner geheugen. Men noemt het een muggenheugenis.
Door af en toe te grommen, mijn nieuw gedragskenmerk, hield ik
iedereen op gepaste afstand. Gericht grommen bleek verstandig.
Daarna was het wachten geblazen.
Bovenstaande tekst slaat op iets uit mijn kindertijd, ik had last van
voorzichtige, zeurende muggen. Heel vervelend, je krijgt er bloed-
armoede van.

Rustige man

Dream, think, speak, 1999, acryl, 70 x 100 cm

1999 _dream-think-speak_k

Feit

Hij is zijn smaak nooit verloren. Feitelijk is hij ongemerkt speciaal
geworden. De sensationele wisselingen van het lichte en donker leven
hebben hem zo gemaakt. Hij kan heel mooi aangloeien en uitdoven
en laat zich graag ontroeren.

De muggenzwermen om hem heen storen hem niet. Soms is hij zo
rustig dat hij knikkebollend in slaap valt. De muze had even rust,
is het dan later.
Hij is een zinlijke man. Dat zie je zo. Die natuur verbeeldt zich even
wonderbaarlijk als gewoon. Bloemen gaan uit beleefdheid over op
hun zachtste fluisterstem. In verhouding met hem betekenen ze
niets. Bloemen hebben geen schrift, ze kunnen niet benoemen, niet
rubriceren. Bloemen geuren alleen.
En veel verder weg trekt de horizon zijn strakke lijn, zij heeft niet
geleerd om kronkelig te zijn. Daardoor ziet de natuur er veel minder
chaotisch uit als zij uit zichzelf is. Ze zeggen dat de natuur ouder is
dan de mensen. Het is een logisch idee, maar moet je hier wel logisch
gaan denken? Waarom is er niet zomaar uit een groot niets spontaan
een mens ontstaan? Als kind van de wind?
Toen de mens begon te spreken verstomde de zon, die daarvoor het
woord altijd deed. Als straf laat hij het vaak afweten, dat zal de
mensheid leren!
Zoiets wou ik beweren, maar dan anders.
En nu ben ik weer terug bij af, dat is het mooiste begin.

Natuurmuziek

Introvert persoon, 2010, schets, A4

2010_introvert persoon_schets_k

Afscheid

Een oude emotie verplaatst zich van de ene naar de ander kant.
Dat heeft een bedoeling: het onderwerp uit het verleden moet naar
het heden vloeien. Dat gaat natuurlijk niet zomaar. Zeker niet bij
mensen.
Beide denkoevers zijn meestal nogal lang van stof, denken lang en
diep na voor ze iets loslaten. Als je stil luistert hoor je de stomp-
zinnige zuchten die uitgelaten de vrije weg zoeken. Een lichte echo
volgt. Natuurmuziek.
Maar als alles eenmaal op hun plaats is is het feest. Alle vensters
staan wijd open, de deur is los. Er is nieuw licht en men heeft geen
slapeloze nachten meer, nee men zingt. Er heerst vrolijke rust.
De nieuwe emotie houdt daar wel van. Hij weet hoe het bed warm
moet blijven en luistert op die plek graag naar anderen. Nu is er
geen verveelde oogopslag meer. Ogen stralen naar buiten, stomme
woorden glijden weg.
De emotie rust uit in een lang vaarwel.

Onzegbaar niets

Schrijver, 2007, tekening, A4

2007_schrijver_k

Andere kant

hij schrijft vaak ’s ochtends
soms ook ’s middags
maar meestal ’s avonds
lang geleden
rinkelde de telefoon
of een ander toon
werd gezet
nog even dan…
zo is het niet
het is niet anders
niemand belt

mensen weten niets te zeggen
hij wel
van alles
en veel meer
nog leuk ook
kapotte liefdes
zijn vruchtbaar
dus hoezo kapot
vraag dan
hij weet hoe het voelt
de hele dag schrijft hij

Late liefde

Nachtbeet, 2012, bewerkte foto

2012_nachtbeet_ct

Donkerman

ik zal niet zingen
als een opgeblazen bries
ik zal geen liefde leven
die ik niet heb
ik zal de dode, zelf al lied
zelfs niet neuriën
maar de kracht van zien
zal ik bezingen
en hullen in stilzwijgend
niets

naakte naaktheid
geeft vorm aan leegte
de nacht bijt zacht
alles wat slaapt droomt
diep gebogen
leeft mijn leven door
nadat de afscheidsangst
nadrukkelijk afscheid nam
ik mis je
soms

liefde begint laat
dus waarom niet in de nacht
nog even, dan komt een eind
aan ontvangen brieven
de tussendoormuziek
speelt al door het venster
nog even, een ander geluid
ademt zonder explosie
uit de keel komt geen adem
meer

Zwaar zwart

Zwarte gedachte, 2014, computertekening

2014_zwarte gedachte_ct

Niet meer horen

Kaap het beeld met een nieuwe betekenis, het beeld kan het hebben.
Ja dat mag altijd, dus ook in dit geval. Er is ruimte genoeg. Het beeld
blijft immers gewoon beeld. Het voegt hooguit een betekenis toe aan
het oneindige scala dat een ander openliet.
Een voorstel doen waarvan je weet dat het veel publieke hoofdbre-
kens geeft is goed. Het gaat tenslotte om het proces van betekenen.
Anders gaat iedereen weer verder met zijn grijze dag. Dan valt er
niets te beleven. Hoe het uit gaat pakken is altijd de vraag.
Sommige mensen willen uit zelfvervreemding niet meer horen.
Daar hoef je niets mee te doen. Dat zou verloren moeite zijn, zij
willen niet wakker worden. Laat ze slapen, richt je op minder verpie-
terde mensen, die zeggen dat kunstenaars met hun portemonnee
naar de overheid en met hun rug naar de maatschappij staan.
Kunst kan per definitie niet in een vastomlijnd plan worden gevat.
Ze ontsnapt aan elk kader en ontglipt aan elk cliché. Je kunt kunst
niet gevangen nemen. Het gaat je niet lukken.

De sleutel

Bordjuffrouw, 2014, bewerkte foto

2014_Bordjuffrouw_bf

Leren

Valt er nog wat te leren van een ander of van jezelf?
Waarschijnlijk wel.
Het lichaam, hoe was dat tot nu toe? Tot in de nuances denk je dat
je weet wie je bent, maar is dat niet alleen maar hoop? Weet je wel
wie je bent? Wanneer ik mezelf tegen kom worden alle diepe jassen
stil.
Met een vastgelegde blik rust ik in het bekende en jaag de donkere
wolken naar boven. Ik wil geen heimwee voelen of verloren gaan in
verlangen. Dan blijf je doelloos hangen als de wind in de bomen.
Soms moet je andere woorden voor jezelf nemen, soms moet je niets
herinneren. Dan pas kan de stilte je wegvoeren, dan pas zal je herrijzen.
Ik ben/was altijd beroemd om mijn zeldzame kwaliteiten, maar nu ik
teruggekeerd ben op mijn kussen en de onverklaarbare jeuk zich over
mijn lichaam verspreidt laat ik me wat bescheiden hangen.
Het blije gemoed hakte in op mijn weerloze lijf. Had daar kennelijk
plezier in. Toch klaarde er iets in me op. Ik zag dat het nog lang niet
gedaan was met me. Mijn hartstocht was nog hongerig en niet bevredigd.
Dus liep ik naar buiten en maakte nieuwe luchthartige plannen, zong een
liedje bij een drankje en dronk op de gezondheid van alle doden die mij
niet meer lastig vielen. Het probleem van mijn gedrag was opgelost.
In die sluier van genot zag ik het hele leven weer voor me en voelde even
de hand van mijn wandelvader. Van nu af aan zou alles goed komen, zei
mijn betere ik, of ik nu wilde of niet. Het maakte me blij. Ik gaf alles op
en weg was het met de beperkingen van het normale leven.
Ik sloot de deur waar ik zo vaak doorheen was gegaan en vertrapte de
sleutel met mijn schoen.
Vrij!

Voltooid

Junior Blossoms, 2012, schets

2012_junior blossoms_schets_k

Niet thuis / wel thuis

Dat er iemand was waarmee hij wel eens zoende, had hij al eens
verteld. Vrienden vertel je alles, vrienden hebben geen geheimen.
Men vond het fijn voor me (logen ze allemaal). Ondertussen hielden
ze hem stevig in de houdgreep. Nieuwe liefdes maken oude vriend-
schappen vaak stuk. Neem haar eens mee, riepen ze in koor.
Dat vond hij een goed idee. Iedereen kon dan zien dat hij een andere
weg was ingeslagen. Het andere leven, zijn eigen leven, beviel hem
meer dan prima.
De dag brak aandachtig aan. Hij zou haar ophalen om het haar ge-
makkelijker te maken. Onderweg kocht hij een boeketje bloemen.
Het waren mooie, frisse jonge lentebloemen, dat zou haar lichter
maken.
Nadat hij een kwartier tevergeefs aan haar deur had staan bellen,
besloot hij toch maar de huissleutel, die sinds een tijdje aan zijn bos
hing, te gebruiken. Voorzichtig roepend ging hij naar binnen.
In bad lag ze, haar polsen doorgesneden.
Naast haar bad, op het statief, de draaiende videocamera. Hier was
over nagedacht! Het stond er allemaal keurig op, voorzien van een
keurige titel: Mijn bloed voor je vrienden.
Op de valreep had ze toch nog een werk voltooid.

Gezond verstand

Inwendige kop, 2013, boek 111, pagina 32

2013_b111_p32_inwendige kop_k

Andere stem

Mijn beste lezer valt. Je moet op je hoede zijn tegenwoordig. Als je
je kop er niet bij hebt valt hij er zomaar af. Dat komt door je tegen-
stem, die is vaak onwillig en werkt graag dwars.
In de hi-ha wereld val je zo herhaaldelijk en ongenadig dat je rustig
kunt zeggen dat het chronisch is. Je kunt zelfs beroepsvaller worden.
Verkeerde stunten brengen je op dat terrein en aldus gevloerd is niet
doodleuk. Dat voelt als een rotsmak over een stuk zeep.
Wij vliegen meestal door de tijd en merken niets. Het heeft niets met
lef te maken, dat is gewoon een kwestie van mazzel hebben. En dat
is maar goed ook. Je moet je verstand niet constant belasten, dan
kan je niet genoeg vrij vliegen. Je moet vertrouwen op je vertrouwen,
je hoeft niet iets te overwinnen. Als je jezelf uitlevert heb je niet direct
je ziel verkocht aan de duivel. Met mooie praatjes redt je het ook niet.
Dan komen de verleidingen veel te gemakkelijk om de hoek kijken of
er iets van hun gading is.
Het gezonde verstand regelt alles wel. Zij houden niet van wartaal. Zij
tikken alle gekheid weg met een stokje. Het lijkt wat op tovenarij.
Taal mag niet onberoerd zijn. Taal is nooit koud in wezen, taal is vitaal.
Met kleine schokjes laat de wereld weten dat zij kleine opdonders krijgt
van taal. Nu even niet wankelen, maar strelen en duwen. Je knikkende
knietjes houden zich daarbij aandachtig in.