Noorwegen (Fjord), 1979, olieverf, 300 x 30 cm

Fors fjord

Ergens in de jaren zeventig was ik een aantal weken in Noorwegen,
vooral om het werk van Edvard Munch te bekijken. In die tijd voel-
de ik me sterk verwant aan hem, al was ik dan minder somber en
wat minder bekwaam. Ik bewonder nog steeds zijn teken- en schil-
derhand. Je ziet dat hij alles doorvoeld terwijl hij werkt, alle vlin-
ders vliegen vrij. Hij doet geen kunstje. Alles is echt. Voor wie
vanuit de stad in de sterren kijkt wordt het heimwee verlost van
zijn ingekeerdheid in zichzelf, van de fixatie op het gevoel die de
gebrokenheid doet vergeten. Dan wordt de heimwee herinnering
aan iets wat definitief verloren, geschonden, verdwenen of onbe-
reikbaar is.
Als een schreeuw zonder geluid hoorde ik die klank over het stille,
rimpelloze water van een fjord. Volledig verlies bestaat niet in deze
omgeving. Alles lijkt op het eerste gezicht onbewoond, maar bij
inzooming zie je het leven met te weinig licht. De mensen houden
hier de deur graag dicht. Je moet binnenglippen via een kier. Pas
in het voorjaar, als de liefde inzet, gaat het hier dooien. Dan laat
het echte land zich tijdelijk zien. Men gaat los.
Zoveel dood heeft Munch gekend, zoveel troost heeft hij gegeven.
Soms, als ik een merel hoor fluiten in de achtertuin, zie ik de lijken
gestapeld liggen. Het is mijn afwijking van de maand mei.
Van de doden niets dan goeds, ze zijn immers dood, je hoeft niets
meer te vrezen.

De ontmoeting, 1982, acryl, 300 x 50 cm

Twee mensen

Eigenlijk zou dit verhaal door twee mensen moeten worden verteld.
Een hij en een zij in een ontmoeting. Plaats: herinnering.
Hij denkt:
Je bent als een poort, een middelpuntzoekende kracht. Ik wil het
miljardste kind zijn. Een kind wat onder jouw vleugels wil blijven.
Jij bent mijn denkende vogel. Maar we zullen er niets van terecht
brengen, we leven te anders, we kijken te veel om en terug.
Ik voel me een oude God met een wandelstok, die zomaar paraplu
kan worden.
Tussen de straten ligt onze bestemming. Vergeefs zoek ik naar de
stilte in de kier, een vochtige oogglans nam het mee. Als wij uit
twee gezichten blijven bestaan worden we nooit één. Dan verstop-
pen we ons achter spiegels. Ik wil je natte hand drukken. Je zweet.
Waarom?
Zij denkt:
Jij drinkt je zure wijn, omdat je te oud bent voor mij.
Laat mij je water zijn, laat mij luisteren naar je zingende schouder.
Ik ben een kleine demon, die ongekookt ongekend is voor je. Ik
ruik je vleesgeur uit het brandend paradijs. Ik wed dat je goed kan
zingen, dat je me kan ontroeren. Je geeft me een tweede kans in
het leven, terwijl mijn rokje onwillig opwaait. Mijn hand bedekt.
Rituelen zullen volgen wanneer we=ij willen. We schuiven de dek-
sels van de pannen en kisten. Daarna gaan we een copieuze maal-
tijd bereiden. De geuren zullen paradijselijk zijn.
Ben jij een profeet?

Vloedlijn, 2013, schets

Nostalgie

Soms beland ik per toeval zoal niet per ongeluk in een vrolijke
zoal niet manische bui. Meestal heeft het met iets te maken, met
iets uit mijn bodemloze jeugd. In die staat voel ik me gelukkig.
Vaak denk ik terug aan de zee, het strand. Daar woonde de grote
wereld en als die er even niet was kon je die wereld gewoon gaan
scheppen. Letterlijk!
Toen:
De zee is nog naamloos blauw en video bestond nog niet, dus
je bent volkomen vrij. De dagen beginnen pas. Vervolgens schijnt
de zon altijd. Mijn herinneringen zijn mede daardoor nogal zonnig.
Je knoopt er zomaar een uurtje zonneschijn aan vast.
In die tijd verzamel ik vooral tinten. Het ene is het andere niet,
was al tot mij doorgedrongen. Schaduwen lijken nog verwisselbaar.
Zeker in mijn dromen. Je voelt je veilig, omdat de werkster altijd
lief naar je wuift. Ze kent je geheimen (later, op verjaardagen,
had ik genoeg aan haar hand, die ik dan even vast mocht houden).
De vloedlijn brengt de verrassing terug. Geen dag is hetzelfde.
Het nieuws spoelt aan, losse woorden blijven achteloos liggen.
De zon is zo warm als een meloen. We sterven niet van de honger,
omdat we tevreden zijn.
Geleid door de geur vind ik mijn ouders terug. Zij kijken enigszins
verstrooid, drukken mij een stuk koek in de hand. Ik hoor mijn hart,
dwars door mijn pols en zink weg in de aarde.
Later bleek dat ik een zonnesteek had opgelopen.
Ik dacht toen nog dat dat een heet hoedje van papier was.
Nu weet ik beter. Wie bemint blijft kind.