Modderman, 1985,  performance Academie Minerva Groningen

Losse gedachten

Kijkend naar een foto uit vijfentachtig vraag ik mij af: “Wie ben jij?”
En daarna vraag ik: ‘Wie ben ik?”
Ik schrijf het antwoord op voor jou, en ook voor mezelf. Van vragen
en schrijven kan je heel gelukkig worden. Net zo gelukkig als van een
spelletje.
Als jij op zoek bent naar mij, dan ben ik op zoek naar jou en mij.
Eigenlijk zoek je mij omdat je naar jezelf op zoek bent. Ja toch?
We hebben één vel papier samen. Dat is het speelveld waarbinnen we
elkaar zoeken en ontwijken.
Waar moet je dan beginnen?
We beginnen bij thuis. Wat ben je zonder thuis? Zelfs kleine kinderen
weten wat hun eigen huis is, zoals puppy’s hun dampend hol.
Thuis is een eenvoudig en eeuwenoud begrip. Pas als je ouder wordt
begrijp je dat een huis in de eerste plaats een kamer is.
Een kamer is opgebouwd uit muren, deuren ramen.
Al die onderdelen kunnen we een betekenis geven en dan zal je zien
dat er dan al een onderscheid ontstaat. Een muur is ineens een andere
muur, een deur moet dicht of open, een raam laat wel of niet licht door,
etc.
Het huis blijkt overvol losse gedachten te zitten.
Kortom de huiskamers van een woning zijn afgesloten, maar wel licht- en
luchtdoorlatend.
En daarnaast ook nog heel prettig: een huis is mens-doorlatend.

Vanaf morgen is alles anders, 1997, 80 x 65 cm, tekening

Dus

Stof is de roos van voorwerpen. Stof wandelt licht als het even waait.
Stof is volgens de geleerden (die het kunnen weten) doof. Ik voeg eraan
toe dat stof ook stom en achterlijk is en dat het zich verdeelt.
Dus kan je rustig zeggen dat stof overal is.
Die domme materie kan zich bovendien behoorlijk opstapelen als hij/zij
zin heeft. Dan noemt hij zichzelf laag. Waar je ook bent die laag zal zich
vertonen omdat de stof dat wil. Stof is sterk en hardnekkig, oneindig.
Op vrije dagen wil ik  nog wel eens een handje vol oppakken en bestuderen.
Het is een echte aanrader. Uiterlijk lijkt het niet veel zaaks, maar bij nader
bekijken zie je van alles en uiteindelijk bespeur je je verre eindigheid.
Het prettige van stof is dat hij/zij geen onderscheid maakt, hij/zij is voor
alle mensen gelijk. Dat is toch wel bijzonder, waar kom je dat nog tegen?
Dus wat mij betreft is stof eigenlijk toekomst. Bij stof eindigt de tijd.
Ik hoop niet dat ik je nu verdrietig maak, maar niets is gevrijwaard van
stof. Daarnaast en dat is ook niet erg hoopvol, las ik laatst dat in sommige
streken stof en God hetzelfde is. Zelfs de klank is eender.
Dat kan toch geen toeval zijn?

Onno ongeloof, voorstudie, 2007, 40 x 40 cm, acryl

  Kees Ongeloof, 2007

De O van ongeloof

Met het werk van Onno had/heb ik nooit veel gehad.
Zijn romans staan vol bizarre, verhalende invallen. Wat moet je ermee?
De ontstane ontsporingen zijn tegelijk vrolijk en droevig. Lijken daardoor
op een goedkope goocheltruc. Het is beslist geen spetterend vuurwerk.
Zijn boeken horen duidelijk bij de dikke stapel romans waarvan je niets
bijblijft. Het heeft geen grond. Het blijft niet in je oren hangen.
Nee, voor mij is het niet genoeg, het is veel te slappe pap.
Bovendien heeft Onno alles van horen en zeggen, deze buurpraatjes
weten net wat werkelijkheid is. Door voortdurende relativering is iedere
voorstelling te week en hangt het verhaal in een dikke mist.
Echt! Het maakt hen nogal ongeloofwaardig.
Is er dan nog hoop? Is er nog zoiets als eigen aanwezigheid te bespeuren?
Ik vrees van niet. Alles is namelijk zijn probleem, wist hij onlangs nog in
een krantenartikel te melden.
Hij moet zich schoonschamen en zijn bleke lijflurven pakken.
Open staan voor iemand misstaat niemand, stond toch in de tram?

De droom voorbij, 2009, 95 x 65 cm, tekening

Over mooi

Het mooiste ogenblik is grenzeloos, als een constant openbarstende bloem.
Vaak lukt het haar dit geluk-punt te vinden en op te rekken tot het volslagen
tijdloze.  Ze weet natuurlijk wel dat het bij uitstek juist tijdelijk is en dat
er ook onbereikbare dagen zijn.
Op onbereikbare dagen wordt het ogenblik snel nagekeken door het rood
van de wangen. Het bloost zich zo een schaamtevolle weg. Het lichaam laat
zich van zijn lulligste kant zien en speelt eigen rechter.
Het mooie is dan dat de natuur een biggeltraan laat vallen in de tuin, waar
op vooral de merels actief reageren. Ze zingen zich de longen uit hun bek.
Vogels hebben ook hun mooie momenten. Vaak ’s ochtends.
Op dit mooiste ogenblik ziet ze even niets zolang ze wegdenkt.
Ze weet niet of het een vorm van ijdelheid of echtheid is. In elk geval speelt
ze haar eigen hoofdrol. Ze herkent alles driedubbel en helder. De langgerekte
momenten spiegelen het verleden genadeloos terug.
Ze weet niet of het kunst of echt is. Zeker tijdelijk mooi.
Dan zal het wel kunst zijn.

Last Tango, 2011, 40 x 60 cm, acryl

De dans

Als je danst ben je transparant. Je ziet iedereen denken en dromen.
De lichte en de donkere kant walsen elkaar af. Als mensen dansen,
echt dansen, zijn ze niet langer bang. Ze zijn buiten hun muren gaan
wonen, ze zijn niet langer alleen.
Regelmatig zweven witte duiven boven het danspaar, dat is goed voor
een onderhoudend gesprek. Duiven zorgen er ook voor dat je elkaar niet
op de tenen trapt. Dansen moet niet pijnlijk zijn.
Morgen doen we de sinaasappel dans – beloofd hij nu al met rode wangen.
Zij knikt instemmend, die dag zal de traagste dag van hun leven zijn!
En wat doen de muurbloempjes met de fladderduiven?
Zij leren de vredevogels borduren. Voortaan zijn alle witte kakjes voorzien
van kleurige kruissteekjes, je zou er jaloers van worden als je zelf niet
iets beters te doen had.
Jaloerse mensen dansen niet, zij worden weggejaagd door de wassende
maan en leven kort.

Ruzie, boek 99, pag.54, aquarel

Het gesprek

Om de zoveel  tijd, laten we zeggen twee, drie keer per maand, krijgt een
jongeman bepaalde telefoontjes. Mogelijk zijn ze niet voor hem bestemd,
het zijn vreemde gesprekken. Hij wordt er soms opgewonden, soms neer-
slachtig van. Raakt van slag.
De verschillende stemmen aan de andere kant van de lijn dringen zijn stil
leven binnen met voorstellingen waar hij geen enkel affiniteit mee heeft.
Vaak wordt hij verzocht een moord te plegen op die en die, die daar en
daar woont. Dat geeft een ongemakkelijk gevoel.
Ook bieden dames zich aan die niet meer zijn dan een warm lijk. Hij hoort
alles gespannen en vol afschuw aan en zou er gegarandeerd syfilis van
krijgen als hij er op in zou gaan (als straf van zijn fysieke medeplichtigheid).
Vreemd verhaal zal je zeggen, maar die provocaties gingen gewoon door.
Soms moest hij naar een plein gaan om daar iemand te treffen. Die kwam
nooit opdraven natuurlijk, maar hij kon de telefonische dictaatjes niet de baas.
Nee zeggen was geen enkele optie.
Zo werd hij vanzelf een dolende grijsaard, die in eigen hallucinatie geloofde.
Zijn herinneringen raakten ervan in de war.
De stem aan de andere kant van de lijn bleef etterig doorzingen.