De kracht, 1995, tekening, A4

Levensbron

Hij heeft de tijd opgezocht en is een groot roker van verbrande
dingen. De asbak geurt van heiligheid. Eeuwige zaken blijven on-
danks alle tijd heel gewoon. Dit is het moment om te besluiten
om verwonderd te blijven. Laat de wereld maar doldansen.
Zijn besluit is niet klein, hij leeft niet als een bloem. Zijn rijk is
groter dan het benauwde tussen de kroonbladeren. Hij is fauna
en fauna is een geen kopschuwe geest. Fauna, de Romeinse godin,
ook wel bekend onder de namen Bona Dea, Ops, Terra, Tellus,
Marcia, is een vriendelijke godin die het niet zo nauw neemt met
de leeftijd. Dan is ze vrouw van Faunus, dan is ze zijn dochter.
Dit allemaal ter zijde.
Eigenlijk heeft hij meer met Bacchus. De roes en de dronkenschap
past beter bij hem. Toen zijn moeder zwanger van hem was is zij
door de bliksem getroffen, sindsdien heeft hij last van elektrische
schokken. Vooral als de nacht valt is het heftig. Het minst geringe
zuchtje van de wind doet hem heftig schudden.
De roes brengt hem het volle licht. Dan is hij onverzadigbaar en
wil nooit meer slapen. Hij stapt wat harder aan, er is zoveel te
doen. Pas veel later, als zijn hart is uitgeblust en nog nasissend
wordt weggedragen, schuimt zijn toneelknecht als een schijndode
die bleek zijn getande nagels nastaart.
En als de nieuwe dag zuchtend begint is het uit met die spastische
schudpartijen.
Zijn levensbron bromt bibberend door, wacht op de volgende nacht.

Lie, 2012, tekening, A4

Vreemd waar

Als de werkelijkheid losbreekt en ziet met een oog vol collages en
andere surrogaten, wordt alles nog troebeler. Je raakt zomaar in
de war als je niet helder blijft. Zeker als je op hol geslagen hersens
blijven schreeuwen als slachtvarkens.
Naarmate het oog beter ziet wordt alles weer rustiger. Dan besef je
dat die werkelijkheid geen werkelijkheid is, het is slechts een ver-
warrend woord. Alle dingen hebben een hard en vluchtig gezicht.
Een mens is in principe vloeibaar en zo ook zijn herinneringen. Die
zijn per definitie altijd vals. Als je denkt dat je goed hebt gezocht en
gevonden is dat geen goed teken. Dan heb je niet goed gezocht.
Iets wordt langzaam te mooi om waar te zijn. Met een beetje geluk
komt er dan iemand naast je zitten om je te troosten. Met nog meer
geluk was jij het. Dan kunnen we mooi samen tegen de herinnerin-
gen aan leunen.
Het geluk van de jeugd moet je hebben meegemaakt om dit te
weten. Vanuit volwassenheid is er later iets onbezorgds. Je moet
het even zien, het leven heeft ruimte nodig en dan is het er. De
weggedrukte dingen krijgen de overhand. Je hersenen veranderen
per seconde. Wat is nog waar?
Sommigen mensen beweren dat niet wij onze gedachten denken,
maar dat de gedachten ons kiezen als de bedding van een rivier.
Ik houdt me maar vast aan iets wat Werkman ooit schreef:
gedachten vallen op je kop, zoals een meeuw op je hoed kakt.
Daarna valt als vanzelf het gelukkigste moment.

De architect speelt, 2012, schets

Proces

Iemand wil zijn derde huis bouwen, het moet iets bijzonders
worden, doorsnee is te min. Hoe pak je dat aan als architect?
Waarschijnlijk eerst op vakantie gaan en je zelf gaan haten omdat
er niets uit je vingers komt. Pas als je weer thuis bent weet je de
juiste indeling. De meeste goede ideeën komen uit verzet, daar is
genoeg bewijs van geleverd.
Het nieuwe huis moet een nieuw gezicht zijn met de uitstraling
van eerste schoentjes. Pas dan zal de opdrachtgever over gaan
tot glimmen. Je moet hem zoveel vertellen dat het veel lijkt. Hij
geeft geld.
De architect laat dus zien dat de wereld veel groter is dan wij ons
voor kunnen stellen. Daar heeft hij voor geleerd. Dat voel je met-
een in zijn nabijheid. Je wordt er even stil van. Niet te lang, want
de uren tikken.
Gek genoeg telt alles niet meer als het plan op tafel komt. Dan
komen de tranen uit het niets, omdat je de oplossing ziet. Eerst
wist je nog van niks, maar nu zie je het geluk op tafel liggen. De
architect weet je te raken. Hij kent de plek, heeft de wereld, alles.
In werkelijkheid reisde hij als ontwerper veel, zag zo meer als nodig
was. Zijn referentiebeeld steeg enorm.
Meestal begint hij met de tuin van het huis te ontwerpen. Het huis
moest goed kijken en alles goed vinden. Zo ontstaat het grootst
mogelijk ideaalbeeld van de gekozen plek.
Misschien moet je altijd de plek waar je woonde eerst opzoeken
en zien dat het lelijk is of nog beter: hopelijk verprutst of afgebro-
ken.
De frisse wind zal je meteen alle ruimte geven, zodat je alles kunt
denken. Ook dat je al in die nieuwe ruimte heb geleefd.
Later is het dan: kom maar binnen, hier is de hal, hier hangen alle
jassen, hier is de kamer met de bank waarop ik moe TV zie, hier
zijn de deuren die open en dicht kunnen, hier hoor je de buren
echt niet, hier sleep ik mij naar boven, daar is het bed, hier zal ik
sterven, hier is de tuin waarin ik wordt begraven.
Men zal stil zijn bij de bezichtiging.