Toeschouwer, 2010, tekening, A4

Zo zo, zodra

Als iets voorbij is is het voorbij en min of meer tijdloos.
Terwijl je nog op weg was ging het voorbij zonder te stoppen.
Een moment kijkt niet om, stuurt geen post. Ieder moment
kent zijn eigen tijd. Dat is genoeg.
Vele momenten blijven wazig, ongrijpbaar, maar daartegenover
staan de heldere ogenblikken. Die blijven altijd bij je.
Een helder ogenblik kan een schilderij zijn. Dan spreek je van een
topwerk, iets wat sporadisch voorkomt. Het meeste werk wat je
maakt is gemiddeld en varieert vaak op vorig werk. Meestal zit je
opgesloten in je eigen grenzen. Pas als je het gaspedaal diep in
durft te drukken en niet meer in de achteruitkijkspiegel kijkt, is er
kans op zo’n mooi helder moment.
Voor een schilder die zo bezig is naar het zoeken naar onwaarheid
en beweging ligt het wrede lot op de loer. Voor je weet ben je snel
vastgepind omdat je nergens bij hoort. Je bevriest in je eigen laag.
Te vroeg erkent worden is nooit goed voor een kunstenaar, dat is
een soort miskenning. Bovendien moet je de weelde maar kunnen
dragen.
Ondertussen moet je gewoon doorgaan om af en toe boven jezelf
te kunnen uitstijgen. Je moet het raadsel liever vergroten dan ver-
kleinen. Zo zijn overschilderingen, transparant of dekkend, altijd per
definitie goed en nooit te veel of jammer.
De ongrijpbaarheid zoeken is niet ziek, maar een mooie opdracht,
waarbij ernst en humor even belangrijk zijn.
Nooit weet je als beschouwer wat je ziet, of er nog een laag achter
de oppervlakte zit.
De kunstenaar speelt of is serieus. Ieder werk lijkt opnieuw een
duif die op bevel van de maker uit een hoge hoed fladdert.
Moeiteloos ontstaat door veel moeite.

Dagdief, 2014, tekening, A4

Proces

Hij had het akelig vertrouwen mooi uitgelegd. Kon goed schrijven.
Dat kon omdat hij beschikte over waardevaste wilskracht.
De mensen rilden bij zijn verklanking van zijn walmend hart.
Zijn hondstrouwe mogelijkheden leken nog niet uitgeput, zelfs
niet in de huidige monocultuur. Hij leerde zijn hulpkrachten op
tijd te zwijgen, zodat zijn zonnestralen meer effect hadden.
Vleugjes geduld maakten vrolijke dansjes en spoelden tenslotte
van zijn dij. Omdat je nu eenmaal nooit zeker kan zijn van de
mensen om je heen kun je maar beter zeker van jezelf zijn, was
hem op het lijf geschreven. Je kon het er niet meer afboenen.
Al hebben ze honderd keer gezegd dat ze van je houden, je
kunt er toch niet echt op rekenen.
Daarom maken we misschien ook afspraken, tekenen we wilde
contracten, sluiten we huwelijken. En als het dan toch mis gaat
ligt het nooit aan jou. Ik heb geen fout begaan, ik heb het goed
begrepen, jij niet. Die houding.
Ik dwaal af.
Toch was hij geen bitterman. Met vreugde getuigde hij zelfs een
soort waarheid:
Niets blijft ons bespaard. Alles wordt ons afgenomen.
Nergens is een veilig plekje. Iedereen is gek.
Breng daar maar eens iets tegen in.
Veel succes had zijn schrijverij trouwens niet. De laatste keer
dat hij iemand aan het huilen kreeg was niet met een gedicht,
maar met een scherp gerecht. Te veel hete kerrie! Na twee happen
stroomden de tranen al over de rode wangen.
Tussen twee happen door pufte het slachtoffer: dit smaakt naar
vers gestolen waar.
Hij bedoelde gesmolten waar.
Een grauwe dagdief had het woord gestolen.
Hij was dyslectisch en handelde in beperkte woorden.

Tiktijd, 2015, boek 113, pagina 50

Tijdgeest

De weelde van de koele razernij drijven bedachtzame mensen
dichter bij elkaar. Zij toosten op de harde macht. Eigenlijk
is hier sprake van gespeelde emotie. Het rondvliegend
spektakel van dialoog doet heel wat stof opwaaien.
Tot ver in de portiek vechten ze hun schaduwgevechten uit.
Het publiek kijkt toe, sensatie vermeerdert zich.
Het grote vlinderlikken is begonnen.
Men gunt elkaar het licht niet in de ogen. Op zijn hoogst
mag er weinig licht zijn, alleen als het niet anders kan.
Als dobbelstenen in de duisternis worden plannen steeds ver-
schoven of omgegooid. Men is er druk mee bezig zonder om
te kijken.
Sommigen vergelijken een bepaald persoon met een van
insecten bezeten sneeuwvlokje, die op alle wanden van de
koude wereld nieuwe Eskimo’s weigert en vervloekt. Angst!
Dat is niet erg fraai, wel vermakelijk. De persoon heeft het er
misschien ook wel naar gemaakt, hij had zijn grenzen al eerder
moeten weten.
Nu is het zo dat alles er van binnen anders uitziet dan van buiten.
Het doornen doolhof van de regering is daar een voorbeeld van.
Zij lopen tegen beter weten in nog met gemak op drijfijs. Waar
een ander kruipend op uitglijdt, verdraaien zij alles desnoods met
Gods hand en vooral met kinderlijk gemak. Zo dicteren zij wil en
vaderlandse wet.
De licht bevonden schapen laten heel het land branden.
Zij kunnen en willen niet anders.
Zij leggen uit dat ze vuurvaste handen hebben.
Zij kunnen mist in wijn veranderen.
Morgen is er weer een dag.