Complete me, 2012, schets

Slechte kunst

Op de laatste tentoonstelling tot nu toe worden schilderijen
en tekeningen meestal samen met teksten gepresenteerd.
De kunstenaar mag graag duiden, niet voorzeggen.
Het publiek kan zich zo beter inleven denk hij.
Het publiek heeft daar juist grote moeite mee. Zijn wereld
is hun te klein. Ze vragen zich af of het samengaan van zijn
schilderijen en tekeningen ook stilzwijgend kan. Dat zou de
concentratie bevorderen.
En zo ontstaat er min of meer een realisme-debat. Echt iets
van deze tijd. Alhoewel we ook weten dat iedere tijd zich al
te graag wil herhalen.
Wil de kunstenaar eigenlijk nog wel als kunstenaar beschouwd
worden? Een potkachel of een gloeilamp brengen hier geen
uitkomst. Dat was vroeger misschien nog zo. De expositieruimte
is nu meer een soundstudio geworden.
Vandaar die lawaaierige teksten. Terwijl het publiek op zoek is
naar geluiddempend materiaal zet iemand een bankje neer.
Door zijn laagheid lijkt het nog het meest op een katholiek be-
klaagdenbankje, een biechtbank dus.
Het publiek mag daar neerknielen en zich laten gaan.
Wat is nu de rode draad in dit verhaal?
Kunstenaars en publiek zijn ondoorschijnend met elkaar ver-
bonden. Zij kunnen niet zonder elkaar en hebben beide hun
eigen wettelijke voorschriften. Stilzwijgend in functioneel verband
gaat ieder zijn eigen weg. Elkaars verlengstuk wordt helemaal
niet erg gevonden.

Het lege midden, 1997, acryl, 80 x 80 cm

De tegenstem

Onze meester is een bedeesde man. Hij wil schroomvallig zijn.
Zijn hoofd hangt meestal ietsje schuin naar beneden. Een soort
lichte onderdanigheid hangt aan zijn nekje.
Hij leert ons lopen en uitkijken voor doodlopende wegen. Dat
is niet niks, daarmee kom je een heel eind. Ook zegt hij dat
je van de nood een deugd moet maken. Dat is ingewikkelder.
Er zijn veel vallende trappen onderweg. Met de trouw van een
hond komt het vuur vanzelf, zegt hij. Je moet gewoon jezelf
blijven al springen alle ruiten om je heen.
Maar hoe moet het dan als je hond een dood beest blijkt te zijn?
Dan moet je maar een kermisgeschenk zoeken, zegt de meester.
Hij heeft makkelijk praten, wij hebben op ons galmend jachtter-
rein veel last van de rode, nietsontziende oostenwind. Die is
echt hard en bazelt alle onze wensen neer. Onze wind hoort
mierzoet te zijn, mierzoet als schlagermuziek. Als ons kruis aan
een kermisgeschenk hangt is het moeilijk leven.
Wij vrezen dus onze ondergang.
Onze meester moet niet zo bedeesd of schroomvallig zijn. Daar
hebben we niets aan. Dan is er van alles te weinig. Het mindere
is gelijk veel. Het maakt ons onzeker en dan worden we willoos.
Wij willen voorbij sterk staan. Geef ons een goed huis en vrucht-
bare winden, dan gooien wij al onze jonge stemmen hoog de
lucht in.
Hoor je het krakelen al van de brekende takken?
Alles wat eens heeft gekropen komt nu wild aangevlogen.
Wij jagen op het eerste licht en gaan de wereld stropen.
Wij drukken op de dunk-dunk-knop.
Duizend knopen springen los.

De vlag, 1995, tekening, A4

Oude geest

Bij toeval vond mijn oude geest een blinkend licht uit het ver
verleden. Je moet maar geluk hebben, het maakte me blij.
Alle verwaarloosde hekken hoefden niet meer te bekvechten
met de roest, zij waren weer fris geverfd.
Dat is het mooie van terug in de tijd gaan. Dwars door de lucht
is je adem opnieuw helder. Wormen zoeken haastig een uitweg.
Het verleden is vrij van alles omdat het al geleefd is.

Dus beklom ik de ether van deze geest, ik had honger, was be-
zeten. In mijn hand hield ik in een wapperende vlag. Een blauwe,
het symbool van abstinentie. Het ouderlijk huis dicteerde ooit
iets wat je nooit vergeten moest, al vond je het zelf iets bijkom-
stigs.

Iemand blies mijn gezicht aan. Ik werd een bron. Ik werd een
bron van liefde, stond er helemaal voor open. Je kunt er niet
vroeg genoeg mee beginnen voelde ik. Het oerwoud van nieuwe
beelden werd mijn eerste huis (ooit was ik ook zo geboren).
Lang gaf en nam ik, het was een grote ontdekkingstocht. Bij
liefde ben je niet leeg maar juist gevuld.
Ik had me aan de blik van de hete sneeuwklok gebrand. Vrij-
willig en graag. Ik verwachtte dat het nooit zou stoppen. Ik
wilde dat, maar de wind nam plotseling af en gaf loze leegte.
Zinloos speelgoed bleef achter.
Het was laat. Te laat voor de klaagmuur.
Ik sprak over nevel in die tijd. Nevel en toeverlaat.
Niet zolang daarna vond ik nieuwe tuinen en tastte ik in een
ander licht. Een mens weet altijd raad.