Stille tuinman, 2012, schets

Puur

Het is een explosie. De schetsen spuiten er echt uit. Ze zijn ook
meteen allemaal in één keer klaar. Ik hoefde er niets meer aan
te doen. Daardoor heb ik het gevoel dat het uit een heel zuiver
vaatje komt.
Waar komt het eerste idee vandaan?
Dat is moeilijk te zeggen, vaak is het gewoon toeval. Mijn ervaring
is dat ik veel onthoud wat ik zie en hoor. Soms komt het er na vele
jaren ineens uit. Waarschijnlijk omdat ik het dan pas herken, weet
wat er onder zit. Bovendien heb ik een volstrekt vertrouwen in mijn
kunnen. Dat is nogal prettig, ik kan altijd terugvallen op mijn losse
eindjes. Mijn controle over de materie is door de jaren heen steeds
toegenomen. Zo kan ik rustig puur blijven.
Anderen noemen mij wel eens een stille tuinman. Zij horen mijn
stem niet, komen van een andere wereld. Hun volumeknop kent
maar één stand: hard, maximaal. Te hard dus, te veel kukeleku.
Je moet ook kunnen fluisteren of sputteren. Lyriek uit het volle hart
moet kunnen stromen. Een flinke beeldkracht spreekt zich altijd uit.

Ik kom over als een positief ingesteld mens (alsof het een ziekte is).
Nou en?
Als iemand het leven bezingt, betekent dat niet dat hij nooit somber
of kwaad is. Diep van binnen blijf ik wel van binnen altijd fluiten, dat
gaat vanzelf. Ik keer de boel de rug toe en wandel vrolijk verder,
bedek alles met een groene waas.

Pillow Talk, 2010. A4 tekening

Twee is één

’s avonds zegt ze me,
vandaag bekeken,
koffiedik gelezen,
dat iemand,
een uitpuil iemand,
mij achterna zit

dat wil zeggen
ze vertelt het me
een bril man
ziet mij, wil mij
opgehaalde neuzen
weren alles af

zien zonder bril,
half blindstaren,
bedenkingen gladgestreken,
de zinsbegoocheling
vermindert zienderogen
ik ben alweer jij

Saskia (beledigd), 2008, acryl (overgeschilderd)

Ontstemd

ze riep de wolken weg
uit haar dreunende film
bijna ontkomt het vlinderen
het deinen drift voort
hier is geen houden aan
de ergernis is langs geweest
en bedierf het vergezicht

ze strandt, is uitgelezen
een dikke druppel
hangt aan haar hart
de waarheid danst hondsdol
hier is de blinde doof
het bierschuim
hangt wuivend aan het glas

ze kronkelt uit iedere naad
seconden rollen rondom
haar roodkokende ogen
knipperen niets los
hier voorziet het etterbeest
een hoger weten
in de geest

Betere ik, 2013, schets

Trap

Op een nacht sluipt zij de trap op. Het is een hoge, bijna steile trap.
Veertien treden werden wel achttien. Zij zei tegen de trap kraak niet,
anders kraak ik terug. Daar was de lange leuning het mee eens en
dus hoorde je niets. Bovengekomen liep ze naar het dakkapel aan
de voorkant. Gaf zichzelf vergunning om het raam te openen.
Adem in. Adem uit. Fris.
Tot zover alles goed zul je zeggen. Vanaf de overloop stort het klein
geslagen licht zich een weg naar buiten. Kijk uit.
Een vervelende vleugel irriteert haar.
Ze zoekt een bijl. Het harmonische gedonder moet maar eens af-
gelopen zijn. Maar dan grijpt haar betere ik in, zij bedient als een
charmante assistente het pedaal. De muziek trilt vol zang uit alle
snaren. Kankerende inzinkingen sterven weg. Geen enkele terts
krijgt koppijn, geen enkele scherf jankt nog na. Steeds verder
sterft haar irritatie. Er is zelfs sprake van een weggeraakte stilte
in haar. Alles frommelt zich tot een ritselende prop, die zich later
ontvouwt in het verdwenen huis.
Wonderlijk kan zoiets soms gaan.
De vleugel mag blijven.

Nieuwe start, 2013, schets

Tijdsgeest

zie maar liever niet om
dan is het water breder
het verleden, niet handelbaar,
is onderweg

de tijd geeft, leeft
dan weer dit, dan weer dat
de toekomst, onwetend,
is onderweg

zie maar liever niet om

Madonna, 2013, onderzoek

De inwendige vrouw

Volgens de legende was het ooit in december begonnen. Op een
avond. Zij was thuis gekomen, hing haar jas op, zette haar tas
neer en zei opgewonden: Het regent!
Dat was vreemd, want haar man had geen druppel zien vallen. Hij
keek haar dus onderzoekend aan.
Toen vervolgde zij: Het regent in mij!!
Hoe vreemd kan je eigen vrouw in eigen huis ineens zijn!
Toen nodigde zij hem uit om zijn oor tegen haar buik te leggen en
ja hoor hij hoorde duidelijk het geluid van een milde, kleine regenbui.
Hij vermoedde zelfs een mini regenboogje.
Vertel eens, hoe is dat dan gebeurd? vroeg hij nieuwsgierig.
Ik zag een verkocht schilderij op een expositie. Het hing er zo ver-
laten bij dat ik van binnen moest huilen – zei zij – ik had duidelijk
het gevoel dat dat schilderij niet met zijn koper meewilde. Toen ik
die tranen voelde kon ik niet meer ophouden en nu regent het nog
steeds van binnen.
Je bent waarschijnlijk aan het overstromen – zei haar wijze man
rustig.
Ze besloten beide maar om het te negeren, het leek ongevaarlijk.
Het zou tenslotte vanzelf wel weer overgaan.
Dat was achteraf te licht gedacht, want binnen een maand braken
haar vliezen uit zichzelf.
Hij zag het gebeuren en sloot zijn ogen en liet zijn hoofd op haar
buik rusten. Haar innerlijke zee was eindelijk kalm geworden.
Toen brak er een heftig onweer los.
Hij liep naar het raam en zag vreemd genoeg een felle zon.
Pas op dat moment merkte hij dat er een kindje was geboren.

Husky, 2013, schets

Geen gezicht

Achter de smalle glaasjes van het kacheltje gloeide niets meer. Het
duister was behoedzaam de kamer binnengegleden. Het maakte de
donkere vlekken iedere minuut nog groter. Daarna nam het zwart
van de nacht alles over. Hij voelde zich wat somber.
Het liefst klaagt hij. Toegegeven.
Iets blaft altijd in zijn oor. Een ander hoort het niet, hij wel. Het is
een acht, jankerig husky geluid.
Zacht regent het. Het is net niet snertweer.
Hij denkt om zichzelf te troosten: wat kan een werkwoord veel!
Daar kan hij rustig de hele dag verder over fantaseren.
Ook vraagt hij zich af hoe mist in regen kon veranderen.
Het precieze aanvangspunt is hem onbekend. Hij kan alleen zeggen
dat er eerst iets blauwachtigs is, een streling van vochtige puntjes,
die daarna misschien zichzelf met schitterende puntjes uitzaait.
Na zo’n uitkomst staat zijn mond gelijk in een tevreden glimlach.
Het voelt als een voorspelbare, noodzakelijke punt achter iedere zin
die af is.
Zoiets.
Het blijft regenen overigens.
Gelukkig is de regen zacht.

Verlichting, 2013, schets

Haar kant

Zij maakt ruimte voor kanttekeningen. Meestal op vrijdag dan is het
opvolgend weekend wat ruimer.
Mag ik even – zegt zij dan tegen zichzelf en doet al.
Wat fijn dat je zo mooi orakelt – vervolgt haar tweede ik.
Zij kan inderdaad goed, onthutsend goed, de cultuur generaliseren.
Dat gaat van heb ik jou daar. Alles moet op de kop en anders in
haar visie. Zij besluit alleen maar stralende dingen te doen. Men heeft
haar maar te volgen. De zon en de maan hebben het al voorspeld. Het
kunstje hoeft alleen nog maar worden uitgevoerd. Gewoon doen dus,
anders zwaait er wat.
Vrijdagse woorden worden werkelijk. Het is een feest. Een avontuur.
Ga maar, ga maar – zweeft zij verder voort.
Val haar niet halsstarrig lastig met papieren salon-retorica.
Zij negeert overigens alle strijkorkesten op de achtergrond. Nee, dan
heeft zij liever een juichende iris.
Haar wereld cirkelt constant en wij bewoners vinden en beleven dat.
Op haar aanwijzing dan.
Waarvoor onze eeuwige dank Grote Wijsvrouw!

Blaaskaak, 2007, boek 96: Young Blood

Toeteraar

Hij was een echte snoever, een protserige, grootsprakerige, opschep-
perige pochhans. Iets waar ik niets mee heb. Helemaal niets. Er is
al genoeg gebakken lucht rondom.
Kijk daar staat hij weer te toeteren en waar gaat het over?
Hij beweerde dat hij een attractie was. Attractie? Ja, hij was een
machine die in de ogen van mensen kon kijken. Hij had oren die
konden horen en spreken deed hij met de mond. Geweldige jongen
dus. Niemand wou geloven dat hij een machine was.
Het is ook moeilijk onderscheid te maken tussen geluid en beweging.
De menselijke waarnemingen schieten te kort. We geloven onszelf
dan krijg je een resonantie verhouding. Die vervlechting van alles en
nog wat is te veel voor het brein. We zoeken liever de eenvoudige
trilling of de getransformeerde beweging. Niet te veel opwinding.
Door zijn gespiegel en gebrul raakten diverse mensen in de war.
Tegen die rondrazende beweging, die enorme kracht waren ze niet
bestand. Te teer.
Ze raakten snel uitgeput. Hij niet. Hij ging door, anders zou hij on-
geloofwaardig worden. Het was nu eenmaal zijn manlijke manier
van voortbewegen.
Anderen, de niet tedere, vonden het overhaaste kamermuziek of
en rare manie. Dat vond hij een gevaarlijke gedachte, alle aspecten
van het zielenleven werden op die manier overprikkeld en dat was
alleen voor de machine weggelegd.
Een voorbeeld van egoïstisch moralisme kortom.

Het lezen, 2008, boek 98: I Box

Handelen

We leven in een rare tijd: ieder voor zich en apparatuur voor ons
allen. De verdrijving van het spook is geslaagd, men heeft het
kleed afgedaan en toen verdween het iets in niets.
En wat kregen we er voor terug? Verbitterde klachten over de
voortschrijdende individualisering. De conservatieve hoek klaagt
steen en been: er zou een onbeheersbaar moreel verval heersen.
We zouden door ons eigen ratenstructuur vallen. We zouden daar-
door allemaal eenzaam worden.
Eenzaamheid zit alleen maar in het hoofd, zou hij daarop zeggen.
Eenzaamheid is een massaverschijnsel geworden door te veel
materiële communicatie. Het onzinnig lezen is de vijand van het
echte kijken geworden. Wat dat betreft is de dierenwereld verder.
Die weten van nature wat echt en onecht is. Om meer mens te
worden moet je dus meer dier worden vond hij.
Vroeger dachten ze nog dat de televisie het gezin kon vervangen,
maar met de schimmen van de tv-artiesten is dat onmogelijk ge-
bleken, het was een leeg orkest.

Dit alles is natuurlijk taal van de grote duim, maar er zit wel wat in.
Er zijn mensen die de politie bellen omdat ze iemand in huis horen
lopen. Later blijkt dat ze eigenlijk snel bang zijn omdat ze niemand
hebben of kennen, geen familie, echtgenoot of vriend.
Mensen worden snel verlamd door te veel aan keuzen. Ze kunnen
zich niet meer ontspannen.
Hieraan moest ik denken door een uitspraak van een documentaire
filmer Frederick Wiseman, de vader van de Cinéma Vérité. Hij steld
vast: De interessantste dingen worden gezegd als de camera stopt.